اصول مهم در مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله

به گزارش اخبار ساختمان، ساختمان ها مهم ترین و اصلی ترین المان هایی هستند که هنگام وقوع زلزله صدمه می بینند، از این رو اگر در برابر این حادثه طبیعی از مقاومت لازم برخوردار بوده و یا با آن سازگار باشند کمتر آسیب خواهند دید. قرار گرفتن شهرها بر روی گسل یا حتی نزدیک بودن به آن، احتمال ویرانی را چند برابر بیشتر می کند، بنابراین باید با رعایت اصول مهندسی و استانداردهای لازم، ایمنی سازه ها را در چنین مناطقی افزایش داد و جان و مال مردم را حفظ نمود.

جلوگیری از وقوع زلزله امری محال و دور از تصور است و تاکنون بشر نتوانسته چاره ای برای آن بیندیشد اما چند سالی است که کشورهای زلزله خیز مانند ژاپن سیستم شهرسازی خود را تغییر داده و با ساخت بناهای مقاوم در برابر زمین لرزه به میزان قابل توجه میزان مرگ و میرها و خسارات مالی را کم کرده اند.

خوشبختانه با پیشرفت علم و تکنولوژی در سایر کشورها نیز مهندسان و سازندگان سعی می کنند تا با استفاده از فناوری های هوشمندانه ساختمان ها و برج ها را در برابر لرزش های ناشی از زمین لرزه مقاوم کنند و ساکنین را از هر نوع آسیب محافظت نمایند.

اگر در ساخت یک بنا از استانداردهای مهندسی و اصول مقاوم سازی پیروی شود، به میزان قابل توجه می توان ساختمان را در برابر زلزله مقاوم سازی نمود. هر چند مقاوم ترین و مستحکم ترین ساختمان ها در برابر زلزله های چند ریشتری شدید دچار آسیب می شوند اما تا جای ممکن باید از وقوع حوادث احتمالی جلوگیری کرد یا آن ها را به حداقل رساند.

استحکام و مقاومت اجزای ساختمان

تجهیزات مکانیکی، الکتریکی و سایر اجزای سازه باید از مقاومت لازم در برابر تکان های ناشی از زلزله برخوردار باشند و عملکرد آن ها پس از وقوع زمین لرزه دچار اختلال نگردد. این تجهیزات از این توانایی برخوردارند که حتی بعد از تکان های شدید همچنان کار خود را ادامه می دهند.

شکل پذیری عناصر سازه ای

شکل پذیری از جمله ویژگی های المان های سازه است که نقش مهمی در مقاوم سازی بنا ایفا می کند. اگر این المان ها از انعطاف پذیری لازم برخوردار باشند، هنگامی که به آن ها بار اضافی وارد می شود دچار آسیب و شکست ناگهانی نخواهند شد. به همین دلیل به منظور افزایش  مقاومت سازه در برابر لرزش های شدید توجه به سختی و استحکام اجزای آن امری ضروری است زیرا آن ها باید تحمل بارهای غیر منتظره را داشته و دچار تغییر شکل یا شکستگی نشوند.

منظم بودن سازه

زمانی می توان یک سازه را منظم دانست که در اطراف آن، المان های باربر جانبی به تعداد مساوی قرار گرفته باشند، در این صورت هنگام وقوع زمین لرزه، حرکت سازه از هر طرف و در هر طبقه هم اندازه خواهد بود. سازه های منظم نیروی ناشی از زمین لرزه را به طور یکنواخت در سازه پخش می کنند، به همین دلیل ساختمان دچار آسیب کمتری خواهد شد.

پایداری پی ساختمان

پی ساختمان یا فونداسیون باید از مقاومت لازم در برابر نیروی زلزله برخوردار بوده و سازه هایی که به آن متصل هستند دچار تکان های شدید نشوند. اگر پی ریزی ساختمان بر اساس استانداردهای لازم صورت گیرد، به خوبی می تواند نیروهای واژگونی زلزله را تحمل نموده و نیروهای جانبی بین زمین و سازه را انتقال دهد. علاوه بر آن باید به اندازه ای مستحکم باشد که بدون نشست غیر مجاز بتواند وزن سازه را تحمل کند.

افزونگی (پیوستگی و پشتیبانی پیوسته)

اگر تنها یک یا چند جزء از سازه دارای استحکام و مقاومت باشند وقتی به آن ها آسیب جدی وارد شود کل سازه فرو میریزد زیرا مقاومت لازم برای کل سازه تامین نشده است. اما اگر سازه از درجه نامعینی لازم برخوردار باشد، المان های بسیاری در مقاوم سازی آن نقش داشته و حتی اگر آسیب ببینند، اجزای باقی مانده مانع از فرو ریختن ساختمان خواهند شد.

سختی و دوام سازه

زلزله نیروهای قائم و جانبی بسیاری به ساختمان وارد می کند. از این رو اگر یک سازه از مقاومت لازم برخوردار نباشد، نیروهای جانبی که ساختمان را به صورت افقی حرکت می دهند می توانند صدمات بسیاری به آن وارد کنند و منجر به فرو ریختن آن شوند.

وجود مسیرهای پیوسته انتقال بار

اگر قسمت های مختلف سازه به گونه ای بهم بسته شده باشند که نیروهای حاصل از زمین لرزه در یک مسیر پیوسته به زمین منتقل شوند، ساختمان آسیب کمتری خواهد دید، در غیر اینصورت هر جزء از سازه در اثر تکان های شدید جداگانه حرکت کرده و در نهایت منجر به ریزش ساختمان می گردد.