غفلت دولت از تامین بودجه پروژه‌های عمرانی با صندوق‌های پروژه
به گزارش روابط عمومی شرکت ساختمانی بانک ملت،خبرگزاری مهر، لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با انتقادات فراوانی مواجه است. یکی از این انتقادات کاهش سهم بودجه پروژه‌های عمرانی است. از طرفی کاهش بودجه پیشنهادی این بخش و پروژه‌های عمرانی ناتمام باعث نگرانی‌هایی در این بخش شده است. با وجود تأمین مالی دولتی این پروژه‌های عمرانی، عمدتاً به دلیل نظارت بد دولت و عدم پاسخ‌گویی پیمانکار نسبت به پیشرفت پروژه، همیشه این پروژه‌ها با کمترین بازدهی روبرو بوده‌اند. با این وجود تجربه دنیا در استفاده از ابزار صندوق پروژه در تأمین مالی پروژه‌های کلان اقتصادی با استفاده از سرمایه خرد مردمی، می‌تواند چراغ راهی برای تأمین مالی پروژه‌های بی‌شمار ناتمام در کشور باشد.
فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه در خصوص نحوه جبران کسری بودجه پروژه‌های عمرانی از طریق بازار سرمایه گفت: پیش از این تمام ابزارهایی که بازار سرمایه به نام احیا بودجه‌های عمرانی یا تأمین مالی عملیات‌های زیرساختی در کشور داشته است، صرف هزینه‌های جاری دولت شده است. این فرایند به هیچ وجه خوب نیست. این اقدام باعث نتایج منفی و زیان‌باری می‌شود و تورم را به صورت تصاعدی افزایش می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: بازار سرمایه امکانات لازم برای تأمین بودجه‌های طرح‌های عمرانی را دارد و می‌تواند در این بخش کمک کند. اما مسئله مهم این است که این منابع صرف خرید، بازسازی، توسعه و نوسازی طرح‌های عمرانی شود. در حال حاضر بالغ بر ۷۰۰ هزار میلیارد تومان طرح نیمه تمام در کشور داریم که پتانسیل لازم برای تأمین منابع توسط بازار سرمایه وجود دارد اما متأسفانه مورد استفاده آن هزینه‌های جاری است که این عامل مخربی در میان مدت و بلندمدت در وضعیت اقتصادی کشور است و آثار سویی را در بر خواهد داشت.
آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه در رابطه با کسری بودجه سال آینده، گفت: حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه سال آینده خواهد بود که حدود ۹۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فروش اوراق دارایی‌های مالی برای تأمین کسری بودجه پیش بینی شده است. در حقیقت فروش این اوراق سبب تأمین و پوشش کسری بودجه دولت در هزینه‌های جاری خواهد بود.
آقا بزرگی در رابطه با استفاده از منابع حاصله از اوراق بدهی برای جبران کسری بودجه جاری کشور اظهار داشت: در زمینه اوراق قرضه، دولت انواع و اقسام اوراقی منتشر می‌کند که شامل اوراق مشارکت دولتی، اوراق منفعت و..با سود سالیانه حدود ۱۵ درصد و سررسید یک ساله است. کل اوراق منتشر شده در بورس در سال ۹۹ ،۶۰ هزار میلیارد تومان بوده که قسمت عمده‌اش صرف هزینه‌های جاری شده است.
کشورهای پیشرفته از اوراق برای پروژه‌های زیر ساختی استفاده می‌کنند
این موضوع در حالی است که عمده کشورهای پیشرفته دنیا از ابزار اوراق بدهی برای پروژه‌های زیرساختی استفاده می‌کنند ولی در ایران، دولت با انتشار اوراق کسری بودجه جاری خود را جبران کرده است که اکثر کارشناسان این موضوع را خطرناک توصیف کردند که عملاً با خلق نقدینگی و گرفتاری کشور به تورم تفاوتی نخواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به لزوم تأمین مالی پروژه‌های عمرانی از محلی غیر از بودجه دولتی، مطرح کرد: متأسفانه بودجه پروژه‌های عمرانی بسیار کم است، این در حالی است که پروژه‌های عمرانی به صورت زیرساختی می‌توانند اقتصاد کشور را متحول کنند و همواره در اولویت پایین‌تری قرار گرفته است. زیرساخت‌های عمرانی از ارکان توسعه یافتگی در هر کشور است. این بخش بستری برای سرمایه گذاری در بخش‌های دیگر است اما در کشور ما به جای تأمین منابع مالی این پروژه‌ها دولت اقدام به کاهش بودجه عمرانی کرده است. باید در نظر داشت کاهش بودجه عمرانی سبب کاهش سرمایه گذاری و در نهایت کاهش رشد اقتصادی کشور خواهد شد. درضمن راهکارهای متنوع استفاده از بخش خصوصی در تأمین مالی این پروژه‌ها همواره در حاشیه بوده است.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان با اشاره به ظرفیت خوب بازار سرمایه و ابزارهای نوین تأمین مالی پروژه‌های عمرانی از طریق این بازار خاطر نشان کرد: امکانات در بازار سرمایه برای پوشش طرح‌های عمرانی وجود دارد، دولت به سمت ابزارهای مالی بازار سرمایه نمی‌رود در حالی که ابزارهای متنوعی از جمله صندوق پروژه و ابزارهای ترکیبی بدهی_سهام وجود دارد اما متأسفانه دولت به دنبال تأمین مالی پروژه‌های عمرانی نیست یا از سایر بخش‌ها تأمین مالی می‌کند.