مورات اویسال؛ برگزیده پنجمین دوره جایزه مصطفی(ص) در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: برنده شدن در این جایزه مسیر جدیدی را در زندگی شخصی من به وجود آورد؛ چرا که اشتیاق و انگیزه جدیدی را برای انجام کارهای پژوهشی ایجاد کرد.
وی افزود: امیدوار هستم این جایزه سال‌های سال ادامه یافته و دانشمندان و پژوهشگران زیادی ازجمله جوانان جهان اسلام را به خود جذب کند و باعث تحقق گام‌های ارزشمند در راستای علم و دانش شود.
برگزیده پنجمین دوره جایزه مصطفی(ص) با بیان اینکه نخستین بار است در اصفهان حضور پیدا می‌کند و از سطح میزبانی این شهر راضی است، عنوان کرد: صحبت و گفت‌و‌گوهای کوتاهی با اساتید دانشگاه صنعتی اصفهان داشتم و امیدوار هستم در آینده نیز ارتباطات بیشتری با این اساتید داشته باشم.
وی ادامه داد: شبکه‌سازی برای اساتید و پژوهشگران جوان مهم‌ترین دستاوردی است که این رویداد می‌تواند برای ایران داشته باشد.
اویسال با اشاره به تاثیرات برگزاری این رویداد در شهر اصفهان گفت: از آنجایی که ایران توانسته پژوهشگران برجسته‌ای را از سراسر دنیا دعوت و با اساتید آن همکاری خود را آغاز کند؛ از این رو درهای جدیدی را به روی دانشمندان برای بازدید از مراکز علمی اصفهان باز کرده است و اساتید می‌توانند با دانشمندان دنیا ارتباط‌های خوبی را برقرار کنند.
وی در ادامه با اشاره به زمینه فعالیت خود تصریح کرد: فعالیت من در زمینه برق است، برخی تفکرات سنتی در حوزه داده‌های بی‌سیم و وایرلس وجود داشته که با تحقیقی که در این حوزه انجام دادم، ارتباط بین حوزه داده‌های بی‌سیم و فرکانس تاحدودی تغییر کرده است.
برگزیده پنجمین دوره جایزه مصطفی(ص) در ارتباط با تاثیر تحقیقات خود در حوزه بی‌سیم بر مخابرات بیان کرد: این پژوهش بعد جدیدی را به دانش مخابرات اضافه کرده زیرا در این پژوهش برای جایگزینی دستگاه‌هایی که تاکنون از آن‌ها وایرلس دریافت می‌کردیم، روی فیبر نوری و اتصالات قابل مشاهده مثل ال‌ای‌دی‌ها و منابع این‌گونه کار می‌کنم، در این صورت می‌توان این‌گونه فرض کرد که ازطریق لامپ‌های الایدی، وای‌فای را دریافت می‌کنیم.
به گزارش تسنیم، حوزه دریافت جایزه در زمینه علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات است و توسعه فناوری مخابرات نوری بی‌سیم زیر دریا؛ دستاورد برگزیده پنجمین دوره جایزه مصطفی است.
پروفسور مورات اویسال؛ استادتمام دانشگاه نیویورک ابوظبی و یکی از برگزیدگان مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی 2023 در گروه فناوری ارتباطات و اطلاعات با تحقیقات و مقالات بی‌شمار خود به توسعه فناوری مخابرات نوری بی‌سیم زیر دریا کمک شایانی کرده است.
گراهام بل اواخر قرن نوزدهم میلادی استفاده از مفهوم نور را برای مخابرات با اختراع وسیله‌ای به نام فوتوفون تجربه کرد. وی در این دستگاه از نور خورشید برای مخابره سیگنال‌های صوتی بهره برد؛ اما این دستاورد، طول بُرد کمی داشت. اختراع لیزر در دهه 60 میلادی انقلابی در مخابرات نوری بود. لیزر پرتو منسجم و متمرکزی را فراهم می‌کند که قابل استفاده برای مخابرات دوربُرد است. محققان اواخر دهه 70 و 80 میلادی، سیستم‌های کاربردی نوری را توسعه دادند. این سیستم‌ها از لیزر برای مخابره سیگنال‌های صوتی در بُردهای کوتاه و به طور معمول تا چند کیلومتر استفاده می‌کردند.
اما تمرکز دانشمندان اواخر دهه 80 میلادی به سمت مخابرات فیبر نوری رفت که با آن، سیگنال‌های نوری از طریق فیبرهای نوری ساخته شده از شیشه یا پلاستیک مخابره می‌شد. این فناوری مخابره دوربُردتر و پهنای باند بیشتر را در مقایسه با ارتباطات نوری فضای آزاد (FSO) فراهم می‌کرد. فناوری ارتباطات نوری مادون قرمز نیز اواخر دهه 90 میلادی برای مخابرات کوتاه‌بُرد؛ مانند ریموت کنترل‌ها و اتصال بی‌سیم بین دستگاه‌ها مطرح شد. این نوع ارتباطات از طول موج‌های نامرئی نور استفاده کرده و از جهت الزام خط مستقیم محدود بود.
این روند ادامه یافت و محققان اواخر دهه 90 میلادی و اوایل قرن جدید، آزمایش‌های خود را برای استفاده از مخابرات نوری فضای آزاد برای ارتباطات دوربرد آغاز کردند. مخابرات نوری فضای آزاد کاربردهای تجاری در حوزه‌هایی مانند اتصال بی‌سیم نقطه‌به‌نقطه، ارتباطات ماهواره‌ای و انتقال پرسرعت داده بین دو ساختمان داشت.
مخابرات نوری بی‌سیم و نقش برگزیده جایزه مصطفی در توسعه آن
محققان طی سال‌ها پیشرفت‌های قابل توجهی در این فناوری کسب کرده‌اند و بر مخابرات نوری زیردریایی بی‌سیم متمرکز شده‌اند. استفاده مخابرات نوری مرئی (VLC) در زیر دریا مخابرات پهن‌باند و ارسال بلادرنگ تصویر و انتقال فیلم را ممکن کرد.
پروفسور مورات اویسال یکی از محققان برجسته‌ای است که در راه توسعه و تکامل این حوزه علمی از طریق تحقیقات و مقالاتش کمک کرد. اویسال استادتمام دانشگاه نیویورک ابوظبی، امارات و موسس و مدیر مرکز پیشرفت در فناوری‌های مخابرات نوری است. حوزه‌های مورد علاقه مطالعاتی وی، طیف مطالعاتی گسترده‌ای در حوزه نظریه‌های ارتباطی و پردازش سیگنال با تمرکز خاص روی جنبه‌های فیزیک لیزری سیستم‌های مخابراتی بی‌سیم و باندهای فرکانس نوری است. وی بیش از 400 مقاله برای نشریات و سخنرانی در همایش‌ها در این موضوعات نوشته است.
مخابرات نوری بی‌سیم که نام دیگر آن مخابرات نوری فضای آزاد یا شبکه نوری بی‌سیم است، روشی برای انتقال داده با استفاده از نور به عنوان منتقل‌کننده پیام و مستلزم استفاده از الایدی (LED) یا دیود نورگسیل برای ارسال و دریافت اطلاعات از طریق هوا یا فضا بدون نیاز به کابل فیزیکی یا سیم است و طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها برای کاربرد آن به کار می‌رود که از انواع مختلف نور شامل نور مرئی برای مخابرات بی‌سیم استفاده می‌کند.
مخابرات نور مرئی زیر آب، طیف نوری را به کار میگیرد که آن بخش از طیف نور برای چشم انسان قابل دیدن است و امکان ارسال داده را با تنظیم شدت نور ساطع شده با منابع نوری الایدی فراهم می‌کند. همچنین این فناوری با خاموش و روشن‌شدن سریع منابع نوری الایدی در فرکانس‌های بالا عمل می‌کند که برای چشم انسان نامحسوس است. این تغییرات سریع، اطلاعات دیجیتال را به شکلی کدگذاری می‌کند که قابل دریافت و کدگشایی با یک دریافت‌کننده مخابرات نور مرئی باشد. این دریافت‌کننده سپس دوباره سیگنال‌های نوری دریافت‌شده را به داده تبدیل می‌کند.
پروفسور اویسال تحقیقات زیادی در مورد جنبه‌های مختلف این فناوری انجام داده است که شامل الگوسازی شبکه‌ای، روش‌های نوسان، طراحی دریافت‌کننده‌ها و بهبود سیستم‌های مختلف است. تحقیقات وی بیشتر بر بهبود عملکرد و قطعیت سیستم‌های مخابرات نور مرئی زیر آب متمرکز است و باعث می‌شود این سیستم‌ها در استفاده‌های کاربردی قابل استفاده باشد.