با پیشرفت روز افزون ساخت و ساز و احداث ساختمان ها در کنار هم, استفاده از روشی اصولی برای تخریب سازه, خصوصا سازه های بلند که در مناطق شلوغ و در مجاور هم ساخته می شوند امری ضروری به شمار می رود. طول عمر هر ساختمان مشخص است و در صورت فرسوده شدن, انجام تخریب الزامیست.
عملیات تخریب باید به روشی ایمن و مطمئن صورت گیرد تا صدمه ای به ساختمان های مجاور و کارگران در حال کار وارد نکند. در ادامه این مطلب به معرفی روش هایی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرد، می پردازیم. با ما همراه باشید.
روش های تخریب ساختمان فرسوده
قبل از اجرای عملیات تخریب و به منظور انتخاب روش صحیح باید مواردی را در نظر گرفت. برای مثال از جمله آن ها می توان به موقعیت و مکانی که ساختمان در آن قرار گرفته است، اشاره کرد.
هم چنین باید توجه داشت که از چه مصالحی در ساخت ساختمان استفاده شده و هدف از تخریب آن چیست و در پایان باید برای چگونگی انتقال آوار باقی مانده نیز تصمیم گیری کرد. این موارد می تواند در انتخاب روش صحیح به ما کمک کند. عملیات تخریب ساختمان با استفاده از روش های زیر انجام می شود:
تخریب توسط توپ تخریب
استفاده از توپ تخریب یکی از قدیمی ترین روش های تخریب ساختمان است. در این روش یک توپ تخریب از جنس فولاد که با کابل از جرثقیل آویزان است به سازه برخورد کرده و طی دو حرکت افقی یا عمودی باعث تخریب سازه می شود. در حرکت افقی توپ, بوم جرثقیل به صورت رفت و برگشت در خطی افقی به ستون ها و دیوارهای سازه ضربه وارد می کند و این قسمت ها را تخریب می نماید.
در حرکت قائم, جرثقیل توپ تخریب را بالا برده و رها می کند. این نوع حرکت برای تخریب پل ها, تیرها و دال های ساختمان استفاده می شود. یکی از معایب تخریب با توپ تخریب ایجاد آلودگی صوتی و انتشار گرد و غبار در فضا می باشد. به دلیل ضربات وارد شده بر سازه احتمال سقوط و پرتاب مصالح وجود دارد و انجام این تخریب نیازمند یک فضای بزرگ برای قرارگیری جرثقیل است.
تخریب توسط انفجار کنترل شده
این نوع تخریب برای تخریب سازه های مرتفع, سوله ها, پل ها, سیلوها و دیگر سازه ها استفاده می شود. به منظور اطمینان از نحوه تخریب پس از انفجار, یک نرم افزار آنالیزی بر روی سازه انجام می شود تا انهدام آن را پیش بینی کند. طبق آنالیز انجام شده مواد منفجره در مکان های پیش بینی شده قرار داده شده و تخریب صورت می گیرد.
یکی از معایب این نوع تخریب خطرناک بودن مواد منفجره است که احتمال عمل نکردن و یا انهدام ناقص ساختمان در آن وجود دارد. در انجام این روش اگر فاصله ی سازه تا ساختمان های مجاور کم باشد ساختمان های اطراف موقتا باید تخلیه شوند تا عملیات تخریب صورت گیرد.
تخریب تدریجی ساختمان
در تخریب تدریجی ساختمان ابتدا ساختمان را تخلیه کرده و سقف ها را برای عبور ستون های موقت برش می دهند. بعد از اینکه سقف برش داده شد یک کلاهک فلزی به ارتفاع ۲۰ متر در بالای ساختمان قرار داده می شود. بار ناشی از وزن کلاهک توسط ستون های موقت فلزی به سقف ساختمان وارد می شود.
دو تیرک در بالا و پایین ستون ها قرار دارد. تیرک بالایی ثابت بوده ولی تیرک پایینی توسط یک جک هیدرولیکی که در داخل ستون قرار داده شده در راستای ارتفاع ستون تغییر ارتفاع می دهد. تیرک های پایین بر روی دال چهار طبقه پایین تر از کلاهک قرار می گیرند. بعد از آن کارگران و ماشین آلات از بالا و در داخل ساختمان شروع به تخریب می کنند.
ضایعات ناشی از مصالح تخریب شده توسط جرثقیل هایی که در زیر کلاهک نصب شده اند به پایین ساختمان منتقل می شوند. در حین تخریب جک های هیدرولیکی ارتفاع بین دو تیرک را کاهش می دهند.
بعد از تخریب چهار طبقه ی بی کلاهک و تیرک پایین ستون, تیرک بالایی بر روی سقف زیر کلاهک قرار گرفته و تیرک پایینی آزاد می شود و بر روی سقف چهار طبقه پایین تر قرار می گیرد. بعد از قرار گیری تیرک پایین, تیرک بالایی آزاد شده و عملیات تخریب دوباره انجام می شود.
از بین سه روش تخریب ساختمان, تخریب تدریجی مناسب ترین روش تخریب محسوب می شود. این نوع تخریب انتشار گرد و غبار ناشی از عملیات تخریب را کاهش می دهد و مصالح تخریب شده و ضایعات را در حین تخریب جمع آوری و به بیرون ساختمان منتقل می کند. روش تخریب تدریجی سازه برای هر ساختمانی مناسب است و شرایط آب و هوایی خللی در انجام آن ایجاد نمی کند.
سر و صدای ناشی از تخریب سازه در این روش نسبت به سایر روش ها کمتر است و علاوه بر آن نیازی به تخلیه ساختمان های مجاور نمی باشد. تخریب تدریجی سازه نوین ترین روش تخریب ساختمان است و امروزه از این روش برای بازسازی ساختمان های فرسوده استفاده می شود.
تخریب با استفاده از بیل مکانیکی
استفاده از این روش برای ساختمان هایی با بیش از ۲۰ متر ارتفاع صورت می گیرد. در این روش بیل مکانیکی دارای بازوهای تخریب بوده و چند شاخه برای تخریب بر سر آن ها وجود دارد که با استفاده از آن ها از بالا به پایین انجام عملیات تخریب صورت می پذیرد. این روش نسبت به روش های قدیمی تر هم چون گوی تخریب از امنیت بالاتری برخوردار می باشد.